-
1 ташкын
1. сущ.1) разли́в, полово́дье; наводне́ние, пото́пязгы ташкында — в весе́нний разли́в, в весе́ннее полово́дье; наводне́ние, пото́п; сель
ташкыннар агызып китсен минем кайгыларымны — ( песня) пусть унесёт моё го́ре-кручи́ну бу́рный пото́к
2) перен. пото́к, движе́ние больши́х масс; шквалмашиналар ташкыны — пото́к автомаши́н
ут ташкыны — шквал огня́ ( во время пожара)
2. прил.шатлык ташкыны — прили́в ра́дости
1) бу́рный, разбушева́вшийся, си́льный (о разливах, потоках и т. п.)ташкын сулар — бу́рные во́ды
2) перен. (сли́шком) горя́чий; я́ростныйташкын булсаң - басыл — (посл.) е́сли ты сли́шком горя́ч - осты́нь
-
2 кеше
сущ.1) челове́к || челове́ческий, людско́йкеше үзенең бәхетен хезмәттә таба — челове́к нахо́дит своё сча́стье в труде́
кеше сүзе — людска́я молва́
кеше тавышы — челове́ческий го́лос
кешеләр ташкыны — людско́й пото́к
2) лицо́, ли́чность, осо́ба; индиви́д, субъе́кт; челове́каерым кешеләр — отде́льные ли́ца (личности, особы, индивиды)
шәһәр кешесе — городско́й челове́к
сәнгать кешеләре — лю́ди иску́сства
3) челове́к, душа́ ( при счёте)кеше башына — на челове́ка, на ду́шу, на ка́ждого, на́ нос
аларның өйләрендә ун кеше яши — у них до́ма живу́т де́сять челове́к
4) кто, кто́-нибудь, кто́-либо; кто́-то, не́ктокеше килеп кермәсен тагын — смотри́, как бы кто́-нибудь не зашёл
өйдә кеше бармы? — есть кто (кто-либо, кто-нибудь) до́ма?
кеше ярдәменә мохтаҗ булу — нужда́ться в чье́й-либо по́мощи
5) чужо́й, чужо́й челове́к, посторо́нний челове́к || чужо́й, посторо́ннийүзеңнең әйбереңне кешегә бирмәү — не дава́ть свою́ вещь посторо́ннему челове́ку
кеше алдында кимсетү — унижа́ть при посторо́нних
кеше күңеле — чужа́я душа́
кеше әйбере — чужа́я вещь
6) перен.; разг. люби́мый челове́к, покло́нник, кавале́р, жени́х, друг, ухажёрберәр кешең бармы соң? — есть ли у тебя́ люби́мый (друг, покло́нник, кавале́р)
•- кеше ашаучылык
- кеше күп
- кеше күрә алмаучы
- кеше сөймәүчән
- кеше сөюче
- кеше үтерүче••кеше алдында — на́ людях, при лю́дях
кеше аягы басмаган, тимәгән урын (җир) — ме́сто, куда́ не ступа́ла нога́ челове́ка; ме́сто, где никогда́ не быва́л, не жил и т. п.
кеше аягы тыну — станови́ться/стать ти́хим, безлю́дным ( о ночи)
кеше исәбенә яшәү — жить за счёт други́х
кеше итеп карау (кешегә санау) — счита́ть за челове́ка, счита́ться, почита́ть, уважа́ть
кеше көлкесе итү (ясау) — поднима́ть/подня́ть на́ смех
кеше кулына калу — оста́ться на чужи́х рука́х ( на иждивении посторонних людей); станови́ться/стать беспо́мощным, нужда́ться в посторо́нней по́мощи (по старости, болезни)
кеше күзе — людско́й глаз, посторо́нний глаз (взор)
кеше өстендә яшәү (тору) — жить по чужи́м угла́м
кеше сүзе — людска́я молва́, спле́тни
- кеше булукеше сүзе - кеше үтерә — (посл.) людска́я молва́ (спле́тни) и челове́ка убива́ет
- кеше итү
- кеше рәтенә керү -
3 ургылу
1) рва́ться, порыва́ться, устремля́ться/устреми́ться || рве́ние, поры́в, устремле́ниетишектән су ургылу — вода́ рвётся в пробо́ину
атлар алга ургылдылар — ко́ни устреми́лись вперёд
2) бурли́ть, бушева́ть, клокота́ть || бурле́ние, клокота́ниеаста су ургыла — внизу́ клоко́чет вода́
3) бить, изверга́ться || бие́ние, изверже́ниелава ургылу — изверже́ние ла́вы
4) вали́ть, вало́м вали́тьтәрәзәдән ургылып төтен чыга — дым ва́ли́т из окна́
кешеләр ташкыны мәйданга ургылды — людско́й пото́к повали́л на пло́щадь
• -
4 хис
сущ.1) чу́вство, ощуще́ние || чу́вственныйаналык хисе — матери́нское чу́вство
ватанчылык хисе — чу́вство патриоти́зма
ил хуҗасы булу хисе — чу́вство хозя́ина страны́
иптәшлек (дуслык) хисе — чу́вство ло́ктя
көнләшү хисе — чу́вство за́висти (ре́вности)
курку хисе — ощуще́ние (чу́вство) стра́ха
кызгану хисе — чу́вство жа́лости
олы хис — большо́е чу́вство (любо́вь)
яңалык хисе — чу́вство но́вого
хисләр ташкыны — прили́в, подъём чувств
хискә бай — эмоциона́льный, чувстви́тельный
хис уята торган — возбужда́ющий чу́вство, чу́вственный
хис ләззәтләре — чу́вственные наслажде́ния
2) эмо́цияачу хисе — эмо́ция гне́ва
•- хис итү
- хискә бирелү
- хискә чуму
- хискә бирелүчәнлек
- хискә тиз бирелүчән
См. также в других словарях:
дулкын — 1. Тирбәнү нәтиҗәсендә су өстендә, гомумән тигез өслектә барлыкка килә торган озынча калкучык 2. Физик тирәлектәге тирбәнешле хәрәкәт (һава дулкыны) 3. Бер бер артлы хәрәкәт итүче ишле төркемнәр һ. б. ш. тур.. Ишле халык төркеменең үтә җанлы, шау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ерма — Су ташкыны ерып үткән урын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
еру — 1. Су ташкыны белән юлдагы нәрсәләрне юып, җимереп үтү. Сулыкны тотып тора торган ныгытманы җимерү, суга юл ачу 2. Җирне озынлыкка казып нәр. б. эшләү, үткәрү канау еру 3. Кар, пычрак, су эченнән бару; шундый карлы яки пычрак юлдан кыенлык белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ерылу — Су ташкыны басымы астында җимерелү, ачылу (буа һ. б. ш. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ишем — Көчле су агымы, ташкыны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лавина — 1. Тау башларыннан бик зур көч белән ишелеп төшә торган кар яки боз ташкыны 2. күч. Ашкынып хәрәкәт итә торган нәрсәләр тур. әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туфан — 1. Дин буенча: кешеләрнең гөнаһлары өчен барлык җан иясен һәлак иткән зур су баскыны 2. Бик каты яңгыр, су ташкыны, су баскыны. Ком, кар бураны, тузан, ут өермәсе 3. күч. Ташкын, баскын (теге яки бу нәрсәнең күплеген аңлата) мең төрле сорау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хис — Чынбарлыктагы күренешләрне күңел белән сизү, тою сәләте, тойгы. Кичерешләр, күңел ярсуы хисләр ташкыны. ХИС ИТҮ – Күңел белән сизү, тою, нин. б. тойгы кичерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шарлавык — Төбендәге яки ярындагы ташларга бәрелә бәрелә шаулап ага торган су 2. Елганың су ташкыны текә биеклектән төшә торган урыны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шарлама — Төбендәге яки ярындагы ташларга бәрелә бәрелә шаулап ага торган су 2. Елганың су ташкыны текә биеклектән төшә торган урыны … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яңгыр — 1. Су тамчылары рәвешендә ява торган явым төшем 2. күч. Күпләп коела, сибелә, чәчелә торган берәр нәрсәнең ташкыны. ЯҢГЫР БАШМАГЫ – Итләч йомшагы өлгергәннән соң кара кучкыл тузанга әйләнә торган шарсыман гөмбә; рус. Дождевик … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге